seria Oeconomica

Wydanie 339(89)4 2017

Oryginalne prace twórcze

Determinanty popytu na pasażerskie przewozy lotnicze w Polsce 

Agnieszka Barczak

Abstrakt. Popyt na usługi przewozów pasażerskich w transporcie lotniczym od wielu lat charakteryzuje się tendencją rosnącą. Badacze, którzy zajmują się ekonomiką transportu, bezustannie poszukują ekonomicznych i pozaekonomicznych czynników determinujących popyt na usługi transportowe. W związku z tym jako cel opracowania przyjęto analizę zależności pomiędzy liczbą pasażerów korzystających z transportu lotniczego w Polsce i w wybranych województwach a warunkami życia ludności oraz wybranymi wielkościami z zakresu demografii i koniunktury. Przeprowadzona analiza pozwoliła na wskazanie determinant popytu na przewozy pasażerskie transportem lotniczym. Do badania wykorzystano dane roczne z lat 2010–2016 publikowane przez Główny Urząd Statystyczny.

Kompetencje współczesnych menedżerów 

Agnieszka Brelik, Ireneusz Żuchowski

Abstrakt. W części teoretycznej artykułu omówiono znaczenie kompetencji, wskazując, które z nich są najważniejsze w odniesieniu do badań różnych autorów. Omówiono wybrane modele kompetencji menedżera. Zaprezentowano również wyniki badań własnych. Badania przeprowadzono wśród 200 menedżerów z małych i średnich przedsiębiorstw z województw mazowieckiego i podlaskiego, reprezentujących trzy szczeble zarządzania. Celem badań było poznanie opinii menedżerów na temat znaczenia niezbędnych kompetencji i umiejętności. Badania własne oraz literatura wskazują, że jedną z kluczowych umiejętności współczesnego menedżera staje się umiejętność budowania relacji ze współpracownikami.

Subwencja ogólna a samodzielność dochodowa w wybranych gminach województwa Zachodniopomorskiego 

Anna Czarny

Abstrakt. Głównym celem opracowania było wskazanie zależności pomiędzy wielkością przyznanej subwencji ogólnej a stopniem samodzielności dochodowej na przykładzie wybranych gmin. Przy wykorzystaniu literatury przedmiotu, danych liczbowych badanych gmin oraz informacji z Ministerstwa Finansów podano definicje użytych pojęć, przedstawiono poziom subwencji ogólnej i jej części składowe, określono stopień samodzielności dochodowej. Jak wynika z badań, najniższy stopień zależności od subwencji ogólnej odnotowano w gminach nadmorskich, które dodatkowo wpłacały nadwyżki do budżetu państwa w związku z przekroczeniem wymaganego poziomu wskaźnika dochodów podatkowych na jednego mieszkańca. Tym samym gminy te w odniesieniu do pozostałych charakteryzowały się najwyższym stopniem samodzielności dochodowej. Potwierdzeniem zależności pomiędzy wielkością subwencji ogólnej a stopniem samodzielności dochodowej było zastosowanie współczynnika korelacji liniowej. Uzyskane wyniki wskazały bardzo silną zależność, jednak nie zostało to potwierdzone w przypadku dwóch gmin.

Zrównoważony rozwój społeczeństw krajów postsocjalistycznych 

Grażyna Karmowska

Abstrakt. Dążenie do zrównoważonego społeczeństwa jest istotnym elementem współczesnego rozwoju. Głównym celem badań była analiza i ocena stopnia zrównoważenia 29 społeczeństw krajów postsocjalistycznych. Oceny dokonano z wykorzystaniem dobrobytów indeksu zrównoważonego społeczeństwa SSI: ludzi, środowiska i gospodarki oraz współczynnika rozwoju społecznego HDI. Bardzo wysoko i wysoko oceniony został poziom rozwoju społecznego dla 25 krajów według indeksu HDI. Również ocena dobrobytu ludzi indeksu SSI wskazuje na bardzo wysokie oceny dotyczące zabezpieczenia podstawowych potrzeb, zapewnienie możliwości rozwoju osobistego oraz zbilansowanie społeczeństwa. Wszystkie państwa ocenione zostały powyżej średniej. Oceny pozostałych dobrobytów: środowiska i gospodarki wskazują na słabe ich zrównoważenie, ponieważ aż 18 państw ocenianych było poniżej wartości średniej i właśnie na te obszary państwa postsocjalistyczne powinny zwrócić szczególną uwagę przy budowie swoich strategii rozwoju.

Wykorzystanie koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu w działalności Grupy Kapitałowej Polski Koncern Naftowy ORLEN 

Elwira Leśna-Wierszołowicz

Abstrakt. Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu w działalności Grupy Kapitałowej PKN ORLEN. W artykule przedstawiono istotę, wymiary i obszary CSR oraz korzyści z jej realizacji. Uzupełnieniem artykułu jest opis dobrych praktyk podejmowanych przez Grupę Kapitałową PKN ORLEN, dla której odpowiedzialność społeczna jest istotnym elementem strategii biznesowej.

Metodyka pomiaru poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego państw Unii Europejskiej 

Adrianna Mastalerz-Kodzis, Ewa Pośpiech

Abstrakt. Celem artykułu jest porównanie metod pomiaru poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego państw należących do Unii Europejskiej. Wzięto pod uwagę znany z literatury wskaźnik HDI. Wskaźnik ten jest zależny od trzech charakterystyk: poziomu życia, zdrowia i edukacji. W artykule rozszerzono HDI o czwartą charakterystykę określającą rynek pracy. Następnie porównano otrzymane wyniki analiz z miarą syntetyczną Hellwiga obliczaną dla trzech oraz czterech rozważanych charakterystyk. Na podstawie analiz można stwierdzić, że wartość miary rozwoju społeczno-gospodarczego HDI jest silnie dodatnio skorelowana z charakterystykami rynku pracy. Istnieją niewielkie różnice pomiędzy wynikami, w zależności od zastosowanej metodyki badań. Dla państw UE wskaźniki rozwoju gospodarczego są zależne od wielkości demograficznych; ich wartości wolno zwiększają się w czasie.

Analiza przestrzenna rozwoju gospodarczego regionów wybranych krajów europejskich w ujęciu dynamicznym 

Ewa Pośpiech, Adrianna Mastalerz-Kodzis

Abstrakt. W artykule poddano analizie charakterystykę, która jest jednym z najczęściej stosowanych agregatów do oceny poziomu rozwoju gospodarczego – PKB na jednego mieszkańca. Rozważano tę zmienną w dwóch ujęciach – jako PKB podane w EUR oraz według PPS. Analiza przeprowadzona została dla sześciu państw UE, w ujęciu regionalnym, na podstawie podziału według systemu NUTS 2. Na wstępie badano, jak kształtowało się PKB na jednego mieszkańca (w obydwu ujęciach) na przestrzeni rozpatrywanych dziesięciu lat. Zaobserwowano istotne korzystne zmiany wielkości PKB w kolejnych latach. Następnie badano występowanie autokorelacji przestrzennej (globalnej oraz lokalnej) dla rozważanych cech. Analiza ta ukazała we wszystkich latach silną dodatnią autokorelację przestrzenną oraz występowanie dwóch zdecydowanych skupień zlokalizowanych odpowiednio na ścianie wschodniej badanego obszaru (skupienie o niższych od średniej poziomach PKB na mieszkańca) oraz w części południowo-zachodniej (skupienie o wysokich poziomach PKB na mieszkańca). Przeprowadzone analizy potwierdziły istotność czynnika przestrzennego w analizach rozwoju gospodarczego.