Wydanie 347(93)4 2018

Abstrakt. Sektor przetwórstwa rybnego jest jednym z najszybciej rozwijających się sektorów rolno-spożywczych. Głównym czynnikiem mającym wpływ na jego rozwój w Polsce były fundusze Unii Europejskiej, dzięki którym kraj nasz otrzymał szansę na zniwelowanie zaległości rozwojowych, zwiększenie innowacyjności i poprawę pozycji konkurencyjnej (w ramach sektora oraz na jednolitym rynku europejskim). Celem artykułu jest wykorzystanie analizy taksonomicznej do oceny sytuacji finansowej spółek sektora przetwórstwa rybnego. W badaniu uwzględniono spółki, które korzystały z funduszy unijnych i funkcjonowały w województwie pomorskim w 2015 roku. Porządkowanie i grupowanie spółek przeprowadzono, wykorzystując metodę unitaryzacji zerowanej.

Abstrakt. Powiatowe urzędy pracy (PUP), stosując aktywne formy aktywizacji osób bezrobotnych, starają się przywrócić je na otwarty rynek pracy. Każdy PUP posiada w swoim pakiecie działań tzw. aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. Należą do nich m.in.: staże, szkolenia, prace interwencyjne, roboty publiczne, dofinansowanie podejmowania działalności gospodarczej, refundacja kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy. Wprowadzając na rynek pracy osoby bezrobotne, urząd wykorzystuje jedną lub kilka ww. form aktywizacji. Działania PUP w zakresie aktywizacji klientów podlegają corocznej ocenie. Podstawowym problemem osób nadzorujących rezultaty urzędów pracy na poziomie powiatu, regionu i kraju jest odpowiedź na pytanie, jakie czynniki mogą wpływać na efektywność PUP-ów. W artykule podjęto próbę zidentyfikowania prawidłowości w zakresie współzależności pomiędzy poziomem wskaźnika efektywności zatrudnieniowej, uzyskiwanej w powiatowych urzędach pracy, a czynnikami charakteryzującymi sytuację społeczno-gospodarczą na terenie ich funkcjonowania. Badanie przeprowadzono na podstawie danych z 2016 roku i objęto nim wszystkie PUP-y.

Abstrakt. Celem opracowania była próba określenia poziomu stabilności finansowej samorządów wojewódzkich oraz stopnia ich samodzielności dochodowej. Przy wykorzystaniu literatury przedmiotu oraz danych liczbowych analizowanych jednostek samorządu terytorialnego przybliżono definicje zastosowanych pojęć, określono stopień samodzielności dochodowej oraz zbadano stabilność finansową, stosując wybrane relacje finansowe. Jak wynika z badań, jednoznaczne określenie stabilności finansowej na podstawie obliczonych wskaźników nie było możliwe. Stopień samodzielności dochodowej badanych jednostek określono w wystarczającym stopniu, natomiast dokładnie nie wskazano ich stabilności finansowej. Jedno województwo (lubelskie) charakteryzowało się najmniej korzystną stabilnością finansową, co określono znacznym stopniem zadłużenia, niską płynnością oraz niskim stopniem samodzielności dochodowej. W przeprowadzonych badaniach istotna była odmienność ujmowania wielkości liczbowych na potrzeby różnych sprawozdań. Wpłynęła ona na otrzymanie odmiennych wielkości wskaźników, do których zastosowano odpowiednio wartości bilansowe i budżetowe. Uzyskane wyniki badań przedstawiono na licznych rycinach.

Abstrakt. O wielowymiarowości procesu rozwoju świadczą kierunki działania powiatu jako lokalnego wielowymiarowego systemu współzależnych i powiązanych ze sobą czynników ekonomicznych, społecznych, infrastrukturalnych i naturalnych. W funkcjonowaniu jednostek samorządu terytorialnego specjalnego znaczenia nabiera zarządzanie środkami finansowymi. Celem artykułu jest analiza przestrzennych dysproporcji sytuacji finansowej miast na prawach powiatu Polski wschodniej. Jako materiał źródłowy wykorzystano dane z Bazy Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego dla 2008, 2012 i 2016 r. Występująca polaryzacja regionu Polski Wschodniej, widoczna na poziomie powiatów, to utrzymanie się przewagi ośrodka ekspansywnego (lokalnego ośrodka wzrostu - Krosno, Kielce, Rzeszów, Olsztyn, Białystok). To także koncentracja działalności gospodarczej i społecznej w silnych regionalnie ośrodkach. Na drugim biegunie znalazły się Chełm, Przemyśl, Tarnobrzeg.

Abstrakt. W artykule przedstawiono hybrydową metodę budowy modeli szeregów czasowych, z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych. Ilustracją rozważań o charakterze teoretycznym jest przykład empiryczny, w którym modelowaniu i prognozowaniu poddano zmienną mikroekonomiczną charakteryzującą się występowaniem trendu i wahań sezonowych o silnym natężeniu. W pierwszym etapie badań dokonano identyfikacji wzorców w szeregu czasowym, z wykorzystaniem samoorganizującej się sieci Kohonena. Następnie zastosowano autorską modyfikację metody identyfikacji wzorców i dla wyodrębnionych w ten sposób fragmentów szeregu zbudowano modele perceptronów wielowarstwowych. W ostatnim etapie badań, na podstawie modeli perceptronowych, wyznaczono prognozy; ich jakość oceniono na podstawie średnich błędów ex post. Przeprowadzone badania potwierdziły użyteczność hybrydowych modeli neuronowych w prognozowaniu szeregów czasowych.

Abstrakt. Głównym celem badań był pomiar efektywności rolnictwa w krajach Unii Europejskie i znalezienie różnic w jej poziomie w badanych latach. W badaniach uwzględniono założenia metody Data Envelopment Analysis (DEA). Do obliczeń wykorzystano model zakładający zmienne efekty skali (BCC), zorientowany na nakłady. Badania wykazały, że poziom wskaźników efektywności w badanych latach wzrósł. Zmniejszyła się różnica w średnim poziomie efektywności pomiędzy krajami „starej” EU a „nowymi” krajami członkowskimi. Zwiększyła się natomiast różnica pomiędzy efektywnością rolnictwa w Polsce a średnią efektywnością EU.

Abstrakt. Celem niniejszego artykułu jest próba opisania roli i znaczenia rad uczelnianych w niemieckim systemie szkolnictwa wyższego. Rady uczelni funkcjonują w Niemczech dopiero od dwudziestu lat i narzędzia, jakimi się posługują są jeszcze stosunkowo słabo zbadane. Członkowie rad uczelni widzą swoje funkcje zasadniczo w trzech wymiarach: strategicznym doradztwie dla kierownictwa uczelni, pomoście łączącym szkoły wyższe ze społeczeństwem oraz nadzorowaniu zarządzających uczelnią. Duże znaczenie dla przyszłej pracy rad mają procedury doboru jej członków.

Abstrakt. Badaniem objęto grupę 103 przedsiębiorstw w przypadku, których możliwe było uzyskanie pełnych danych finansowych z lata 2008–2014. W grupie tej znalazło się 28 przedsiębiorstw mikro, 63 małych i 12 średnich. W badanym okresie notowano wzrost ogólnego poziomu zadłużenia badanych przedsiębiorstw oraz wysoki udział obcych źródeł finansowania. Ogólna zyskowność sprzedaży usług transportowych badanych przedsiębiorstw była na stosunkowo niskim poziomie. Wzrost przedsiębiorstw w badanym okresie był finansowany głównie poprzez zaciąganie zobowiązań finansowych, co skutkowało wzrostem ogólnego zadłużenia w 2014 r. o 32,9%, w stosunku do 2008 r.

Abstrakt. Podstawową determinantą sytuacji ekonomicznej i sposobu zarządzania gospodarstwem jest system produkcji. Dotyczy to także gospodarstw zajmujących się produkcją żywca wołowego, położonych na terenie Unii Europejskiej. Gospodarstwa europejskie są zróżnicowane pod względem źródła pochodzenia zwierząt przeznaczanych na opas oraz sposobu prowadzenia chowu bydła rzeźnego. Celem podjętych badań jest wskazanie różnic w kosztach produkcji oraz dochodu gospodarstw charakteryzujących się różnymi systemami produkcji żywca wołowego. Otrzymane wyniki wskazują, że występuje zależność pomiędzy kosztami produkcji a stosowanym systemem produkcji żywca wołowego. Biorąc jednak pod uwagę dochód rolniczy netto, nie można jednoznacznie wskazać, że gospodarstwa prowadzące opas bydła ras mięsnych charakteryzują się wyższym dochodem niż gospodarstwa, dla których źródłem pozyskania zwierząt do opasu jest produkcja mleka.